ارتباط هورمون هیدروکسی پروژسترون و قاعدگی نامنظم!

هیدروکسی پروژسترون هورمونی است که توسط غدد فوق‌کلیوی، تخمدان، بیضه و جنین ترشح می‌شود. آزمایش هیدروکسی پروژسترون یا آزمایش ۱۷ oh progesterone، میزان این هورمون را در جریان خون بررسی می‌کند. افزایش این هورمون باعث بروز اختلالاتی مانند هایپرپلازی مادرزادی آدرنال یا CAH در مردان و زنان می‌شود. آزمایش ۱۷ oh progesterone به بررسی میزان این هورمون و هورمون‌های بلوغ می‌پردازد. برای آشنایی بیشتر با این آزمایش، دلایل انجام، تفسیر آن و نحوه‌ی انجام این آزمایش در منزل، این مطلب را از دست ندهید.

 

هیدروکسی پروژسترون چیست؟

۱۷-OHP یا هورمون هیدروکسی پروژسترون، هورمونی است که توسط غدد فوق‌کلیوی، دو غده‌ی واقع در بالای کلیه‌ها ساخته می‌شود. غدد آدرنال یا فوق‌کلیوی، چندین هورمون از جمله کورتیزول تولید می‌کنند. کورتیزول برای حفظ فشارخون، قند خون و برخی عملکردهای سیستم ایمنی مهم است. ۱۷-OHP نقش مهمی در ساخت کورتیزول دارد و درواقع، این هورمون مانند آجری برای ساخت کورتیزول محسوب می‌شود.

 

آزمایش هیدروکسی پروژسترون چیست؟

کورتیزول یا هورمون استرس، هورمونی است که توسط غدد آدرنال ساخته می‌شود. میزان کورتیزول خون، صبح‌ها پس از بیدار شدن در بیشترین و شب‌ها در کمترین میزان خود قرار دارد. برخی از افراد، به دلیل کمبود آنزیمی که در غدد آدرنال به ساخت کورتیزول کمک می‌کند؛ میزان کورتیزول خون کمتری دارند. به همین دلیل، میزان هورمون هیدروکسی پروژسترون در آن‌ها بالا می‌رود. چراکه این هورمون‌ها صرف ساخت کورتیزول نشده‌اند.

یکی از عمده دلایل کمبود کورتیزول در کودکان، بیماری CAH است. هایپرپلازی مادرزادی آدرنال یا CAH اختلالی ژنتیکی است که مانع از تولید کورتیزول کافی توسط غدد فوق‌کلیوی می‌شود. در نتیجه، هورمون هیدروکسی پروژسترون و هورمون‌های مردانه در خون افزایش می‌یابد. این بیماری باعث تغییرهای غیرطبیعی در اندام‌ها و ویژگی‌های جنسی افراد می‌شود.

 

چه زمانی باید آزمایش ۱۷ OH progesterone انجام شود؟

آزمایش ۱۷ oh progesterone برای بررسی وجود CAH در نوزادان است. اگر CAH خفیف باشد؛ علائم آن تا سال‌ها خود را نشان نمی‌دهد. به همین دلیل، این آزمایش در کودکان نیز انجام می‌شود. چراکه علائم بالا یا پایین بودن این هورمون را کمی دیر بروز داده‌اند.

پزشکان برای پیگیری روند درمان CAH نیز این آزمایش را انجام می‌دهند. علائم این مشکل در پسر بچه‌ها خیلی کمتر از دختران قابل تشخیص است. در نوزادان دختر،  شایع‌ترین نشانه‌ی CAH، اندام جنسی مبهم است. اندام جنسی نه کاملا شبیه اندام جنسی دختران است نه پسران. در برخی از دختران، علائم این بیماری در دوران بلوغ و نوجوانی خود را نشان می‌دهد. موارد زیر برخی از علائم CAH در دختران سن بلوغ دیده می‌شود.

• قاعدگی نامنظم (در برخی موارد قاعدگی کاملا قطع می‌شود)
• رشد زودهنگام موی زائد در ناحیه‌ی تناسلی و بازو
• زیادشدن موهای زائد صورت و بدن
• بم شدن صدا
• اندام جنسی بزرگ‌شده
• ناباروری

برای دخترانی که قاعدگی نامنظم به همراه سایر علائم بیماری CAH را دارند؛ آزمایش هیدروکسی پروژسترون تجویز می‌شود.

تفسیر آزمایش ۱۷ oh progesterone

میزان بالای فاکتور ۱۷-OHP در خون، به معنی این است که شما یا فرزند شما به بیماری CAH مبتلا هستید. هرچه میزان ۱۷-OHP بالاتر باشد، شدت بیماری نیز بالاتر می‌رود. درصورتی‌که میزان این فاکتور تنها کمی بالاتر از سطح نرمال باشد؛ یعنی بیماری به‌صورت خفیفی در بدن شما وجود دارد. تفسیر نتایج آزمایش هیدروکسی پروژسترون تنها باید توسط پزشک انجام‌ بگیرد و داروهای لازم را باید با تجویز پزشک معالج خود مصرف کنید. میزان نرمال هورمون ۱۷-OHP به شرح زیر است:

• نوزادان بیش از ۲۴ ساعت: کمتر از ۴۰۰ تا ۶۰۰ (ng/dL) یا ۱۲.۱۲ تا ۱۸.۱۸ (nmol/L)
• کودکان قبل از بلوغ: حدود ۱۰۰ (ng/dL) یا ۳.۰۳ (nmol/L)
• بزرگسالان: کمتر از ۲۰۰ (ng/dL) یا ۶.۰۶ (nmol/L)

میزان بالای هورمون ۱۷-OHP، علاوه بر CAH می‌تواند به دلیل تومورهای غدد فوق‌کلیوی نیز باشد.

تست های مرتبط برای تشخیص علت پریود نامنظم!

قاعدگی نامنظم در بانوان تنها به دلیل بالا بودن هورمون ۱۷-OHP نیست. در صورت نامنظم بودن قاعدگی دختران، آزمایش‌های دیگری برای بررسی برخی از هورمون‌ها نیز تجویز می‌شود که در ادامه برخی از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

آزمایش TSH

TSH هورمون محرک غده‌ی تیروئید است. اختلال در ترشح این هورمون باعث اختلال در عملکرد تیروئید شده و اختلال در عملکرد غده‌ی تیروئید روی قاعدگی تاثیر می‌گذارد.

آزمایش پرولاکتین

این هورمون از غده‌ی هیپوفیز ترشح می‌شود و روی ترشح  پروژسترون و استروژن نیز تاثیر می‌گذارد. پروژسترون و استروژن دو هورمون زنانه هستند که اختلال در ترشح آن‌ها باعث اختلال در چرخه‌ی قاعدگی می‌شود.

آزمایش هورمون محرک فولیکول

برای بررسی و اطمینان از سلامت اندام‌های تولیدمثل، آزمایش هورمون محرک فولیکول یا FSH تجویز می‌شود.

آزمایش DHEA

DHEA چیست؟ این هورمون در بدن باعث بروز صفات مردانه در بانوان می‌شود. یکی از عوارض بالا رفتن این هورمون، اختلال در چرخه‌ی قاعدگی است. با انجام آزمایش DHEA میزان این هورمون در بدن بررسی می‌شود.

آزمایش تستوسترون

هورمون تستوسترون هورمونی مردانه است. بالارفتن سطح آن در بانوان باعث زیادشدن موهای زائد و مشکلاتی در دوران قاعدگی آن‌ها می‌شود.

آزمایش استرادیول

استرادیول چیست؟ استرادیول یا E2 یکی از ۴ نوع هورمون استروژن است. این هورمون علاوه بر تخمدان‌ها در غدد فوق‌کلیوی و جفت جنین نیز تولید می‌شود.

آزمایش استرادیول و هیدروکسی پروژسترون:Alt text

هومکا و آزمایش هیدروکسی پروژسترون در منزل

درصورتی‌که شما یا فرزندتان علائم CAH یا بالا بودن هورمون ۱۷-OHP را دارید؛ اما وقت مراجعه به آزمایشگاه را ندارید؛ می‌توانید از آزمایش آنلاین تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی استفاده کنید. هومکا سامانه‌ی خدمات پزشکی آنلاین و انجام آزمایش درب منزل است. ساکنین استان تهران و شهرهای کرج، قم، شیراز، اصفهان، مشهد، تبریز، رشت، اهواز و قزوین تحت پوشش خدمات هومکا قرار داشته و می‌توانند برای انجام آزمایش ۱۷-OHP در خانه با هومکا تماس بگیرند.

پس از دریافت درخواست ثبت شده، مشاوران هومکا با شما تماس گرفته و زمانی را برای انجام نمونه‌گیری در منزل تعیین می‌کنند. در هیچ‌کدام از مراحل انجام آزمایش، به حضور شما در آزمایشگاه نیازی نیست. نتایج آزمایش در کوتاه‌ترین زمان ممکن در پنل کاربری شما در سایت قرار گرفته و برای تفسیر آن می‌توانید با متخصصان هومکا در تماس باشید. کافی است برای ثبت رایگان درخواست خود با شماره‌ی ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس گرفته یا به آدرس اینترنتی www.homeca.ir مراجعه کنید.