خرید دوربین عکاسی دست دوم می تواند دغدغه بسیاری از افراد علاقمند به هنر عکاسی باشد. هزینه بالای خرید دوربین نو می تواند افراد را به سمت خرید دوربین دست دوم سوق دهد. در ادامه این مطلب با راهنمای خرید دوربین دست دوم همراهتان هستیم.
توجه به تعداد شات زده دوربین
یکی از مهمترین نکات در هنگام خرید یک دوربین این است که ببینید آن دوربین چقدر کار کرده است. تقریباً همه فروشندگان اصرار دارند که دوربینشان کم کارکرد است. با این توصیف سعی دارند به مشتری نشان دهند که دوربینی که خریداری می‌کنند زمان زیادی استفاده نشده است و طبیعتاً قابلیت‌های آن به شرایط تولید کارخانه نزدیک‌تر است. این موضوع درباره اغلب تجهیزات الکترونیکی هم صادق است. اما خوشبختانه درباره دوربین‌های DSLR کارکرده یک شاخص خوب برای میزان کارکرد آن وجود دارد. تعداد شاتِ زده یا Shutter Count.
به‌هرحال بیشتر استفاده‌ای که از یک دوربین می‌شود، عکاسی است و تعداد شات زده یک دوربین نشان می‌دهد که آن دوربین چه تعداد عکس گرفته است. از آنجایی که خیلی از دوربین‌ها دارای شاتر مکانیکی هستند (یعنی واقعاً یک پرده شاتر متحرک دارند)، این بخش می‌تواند به مرور زمان دچار استهلاک شود. به همین دلیل شرکت‌های دوربین سازی، تعداد شات قابل استفاده هر دوربین را اعلام می‌کنند تا به مشتریان بگویند که این دوربین تا چه میزان عکس‌برداری قابل گارانتی است.
این تقریباً معادل تعداد کیلومتر طی شده در یک خودرو است.
همان‌طور که یک شرکت خودرو سازی، موتور یک اتومبیل را مثلاً تا ۲۰۰ هزار کیلومتر گارانتی می‌کند، پرده شاتر یک دوربین هم مثلاً تا ۲۰۰ هزار شات گارانتی می‌شود. بنابراین وقتی شما دوربینتان را برای گارانتی به شرکت سازنده برمی‌گردانید، بلافاصله این تعداد شات را بررسی می‌کنند.
تعداد شات زده یک دوربین دست دوم، در حافظه اصلی دوربین ذخیره می‌شود و درباره هر دوربین، با نرم‌افزار مخصوص خودش قابل بررسی است.
البته تعداد شات زده در مدل‌های خیلی قدیمی مانند Canon 20D یا Canon 30D را نمی‌‌توانید به راحتی پیدا کنید و البته بسیاری از مدل‌های جدید‌تر هم، تعداد شات زده را در اطلاعات Exif خود عکس ها ذخیره می‌کنند که نیاز به برنامه خاصی ندارند. اما وب‌سایت‌های زیر می‌توانند در این زمینه برایتان مفید باشند:
- MyShutterCount.com
- ShutterCounter.com
- CameraShutterCount.com
البته این وب‌سایت‌ها برند‌های گمنام دوربین سازی را پشتیبانی نمی‌کنند. اما مثلاً اگر می‌خواهید یک دوربین دسته دوم کنون بخرید، کافیست آخرین عکسی که با دوربین گرفته شده را در این وب‌سایت‌ها بارگذاری کنید تا تعداد شات زده دوربین را به شما نشان دهند.
کنید که یک نفر قصد فروش دوربین دست دوم Canon 90D را دارد که دوربین نسبتاً جدیدی است و تمایلی به آپلود کردن عکس‌هایش روی اینترنت ندارد. شاید هم به خاطر حجم بالای عکس‌های این دوربین نمی‌خواهید در همه وب‌سایت‌ها آن‌ها را آپلود کنید.
برنامه‌هایی مانند EXIFTool هستند که هم نسخه ویندوز و هم نسخه مک آن‌ها در دسترس است و می‌توانید آن را روی کامپیوتر خودتان نصب کنید و با معرفی چند عکس آخر دوربین به آن، تعداد شات زده دوربین را بررسی کنید.
چه تعداد شات برای یک دوربین دست دوم منطقی است؟
همه چیز بستگی به این دارد که دوربین فوق در چه سطح کاربری است. فراموش نکنید که برخی از دوربین‌ها اصولاً برای تعداد شات زیاد ساخته می‌شوند. مثلاً دوربین Nikon D5 یک دوربین اختصاصی برای عکاسان ورزشی و خبری است. این دوربین یکی از سریع‌ترین دوربین‌های بازار است و می‌تواند با سرعت ۹ فریم در هر ثانیه عکس بگیرد.
اما برخلاف خیلی از دوربین‌های دیگر که می‌توانند با سرعت‌های بالا عکاسی کنند، معمولاً عکاسان حرفه‌ای از نهایت این سرعت در پروژه‌های خودشان استفاده می‌کنند. به همین علت ممکن است در هر نوبت عکس‌برداری بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ عکس با آن بگیرند که عملاً بیشتر از نیمی از آن، صرفاً عکس های تکراری بوده است.
چنین دوربینی می‌تواند در دست یک عکاس خبری یا ورزشی در طول یک سال نزدیک به ۱۰۰ هزار شات بزند! اما از این دوربین‌ها که بگذریم، دوربین‌های غیر خبری در دست عکاسان حرفه‌ای، به طور معمول بین ۳۰ تا ۵۰ هزار شات عکس می‌گیرد که بستگی به میزان پرکار بودن یا نبودن عکاس دارد.
با توجه به اینکه اغلب دوربین‌ها با پیش‌بینی حداقل ۲۰۰ هزار شات ساخته می‌شوند، یعنی مثلاً یک دوربین دست دوم کانن ۶D که ۵ سال از عمر آن می‌گذرد، اگر چیزی حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار شات زده باشد، یک دوربین بسیار مناسب برای خرید است.
توجه داشته باشید که تعداد شات منطقی برای یک دوربین، بسیار بستگی به مدل آن دارد و تقریباً مانند تعداد کیلومتر منطقی برای یک تویوتا و یک پراید است که مدل ساخت هر دوی آن‌ها یکی باشد!
بررسی فیزیکی دوربین دست دوم
بعد از تعداد شاتر، لازم است خود دوربین را هم به طور کامل بررسی کنیم. ابتدا لنز دوربین را باز کنید و داخل دوربین را با دقت ببینید. سعی کنید روی آینه دوربین، روی صفحه فوکوس، روی حسگر و روی کنتاکت‌هایی که بین دوربین و لنز قرار می‌گیرند دنبال خراشیدگی یا ساییدگی بگردید.
خصوصاً روی مانت دوربین و لنز باید میزان ساییدگی زیاد نباشد. وقتی این ساییدگی‌ها زیاد باشند، نشان می‌دهد که لنز این دوربین بارها و بارها باز و بسته شده است. اگر فروشنده دوربین دست دوم، یک کاربر غیر حرفه‌ای است که تنها یک لنز داشته است، شانس با شما یار است که مانت دوربین آسیب زیادی ندیده است. اما دوربین عکاسان حرفه‌ای که تعداد زیادی لنز دارند، معمولاً بارها باز و بسته می‌شود و این کار نه تنها موجب ساییدگی زیاد مانت دوربین می‌شود، بلکه باعث می‌شود تا گرد و خاک زیادی روی حسگر دوربین بنشیند و احتمالاً دوربین مذکور نیاز به سرویس خواهد داشت.
اگرچه سرویس حسگر دوربین هزینه چندانی ندارد، اما مشکل اینجاست که خیلی از عکاسان سعی می‌کنند خودشان این کار را انجام دهند و با دستمال یا گوش پاک‌کن روی حسگر می‌کشند و آن را خراش می‌دهند. متأسفانه این مشکل غیر قابل اصلاح است و حسگر دوربین در این صورت باید تعویض شود. توجه داشته باشید که خیلی از این اشکالات اصلاً با چشم قابل دیدن نیست و بهتر است از یک ذره‌بین برای این کار استفاده کنید.
برای اینکه مطمئن شوید که حسگر دوربین کاملاً تمیز است، باید با آن از یک صفحه کاملاً سفید عکس بگیرید. معمولاً خراشیدگی‌ها یا نقاط سوختگی حسگر به راحتی روی عکس قابل تشخیص خواهند بود. نقاط سوختگی، در یک عکس سفید کامل به رنگ‌های سیاه یا قرمز دیده می‌شوند.
برای یک دوربین کارکرده چیزی حدود ۷ ، ۸ پیکسل سوختگی (به شرط اینکه در محدوده مرکز کادر نباشد) قابل قبول است. اما اگر بیشتر از این تعداد است، لازم است جدی گرفته شوند.
نهایتاً بهتر است دوربین را روی عکس‌برداری پی‌درپی قرار دهید و مکانیسم آینه و شاتر آن را بررسی کنید. آینه نباید در هنگام عکاسی پی‌درپی قفل یا متوقف شود. همچنین بررسی کنید که کناره‌های پرده، روغن‌زدگی (نشت چربی یا چرب شدگی) دیده نشود. این موضوع از مشکل در عملکرد صحیح دوربین دست دوم خبر می‌دهد.
خراشیدگی‌های بدنه
مانند هر وسیله دیگری، خراشیدگی و ساییدگی روی بدنه هم می‌تواند نگران کننده باشد. مثلاً فرض کنید که یک دوربین دست دوم کانن ۷۰D می‌خواهید بخرید که تنها ۱۰ هزار شات زده است. اما روی بدنه آن ساییدگی بسیار زیادی مشاهده می‌شود و پوسته روی گریپ آن بلند شده است یا در زیر بدنه، کنار پیچ سه پایه ساییدگی زیادی دیده می‌شود. می‌دانیم که خیلی از دوربین‌های DSLR از جمله همین دوربین، برای فیلم‌برداری هم بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. این وضعیت ظاهری نشان می‌دهد که اگرچه این دوربین “عکس” زیادی نگرفته است، اما به مدت طولانی برای ضبط فیلم مورد استفاده بوده و تقریباً شرایط آن با یک دوربین که تعداد شات ۱۵۰ هزار عکس دارد یکسان است! بنابراین این ساییدگی‌ها را جدی بگیرید.
اطمینان به مراکز معتبر فروش دوربین دست دوم
نکات مهم دیگری هم هستند که نیاز به تجربه زیادی دارند تا بتوانید متوجه آن‌ها بشوید. خصوصاً در هنگام خرید لنز دست دوم. لنز‌های دوربین‌های DSLR بسیار بیشتر از خود دوربین‌ها در معرض آسیب هستند. به عنوان مثال در هنگام خرید یک دوربین دست دوم کانن ۶۰۰D که یک لنز ۱۸-۱۳۵mm روی آن است، بررسی لنز دوربین بسیار مهم‌تر از خود دوربین است. به‌هرحال این دوربین آن‌قدر قدیمی شده که دیگر چندان نگران تعداد شات زده آن نیستیم، اما بدنه لنز آن می‌تواند لق شده یا فوکوس آن مشکل پیدا کرده باشد.